Tι είναι βιοανάδραση ή biofeedback
Η ΒΙΟΑΝΆΔΡΑΣΗ (είναι μια τεχνική που επιτρέπει στα άτομα να αποκτήσουν επίγνωση και έλεγχο πάνω σε φυσιολογικές λειτουργίες όπως ο καρδιακός ρυθμός, η μυϊκή ένταση, η αρτηριακή πίεση και τα πρότυπα αναπνοής. Με τη χρήση ηλεκτρονικών αισθητήρων που παρακολουθούν τις σωματικές λειτουργίες, η βιοανάδραση παρέχει δεδομένα σε πραγματικό χρόνο (οπτικά ή ακουστικά) στον χρήστη. Αυτές οι πληροφορίες βοηθούν τα άτομα να μάθουν να ρυθμίζουν αυτές τις λειτουργίες συνειδητά, βελτιώνοντας την ψυχική και σωματική υγεία.
Η βασική αρχή πίσω από τη βιοανάδραση είναι ότι γνωρίζοντας τις σωματικές διαδικασίες που είναι συνήθως ΑΥΤΌΜΑΤΕΣ (όπως ο καρδιακός ρυθμός ή η μυϊκή ένταση), οι άνθρωποι μπορούν να μάθουν να τις τροποποιούν, οδηγώντας συχνά σε καλύτερη υγεία και ευεξία.
Για παράδειγμα, η βιοανάδραση μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του στρες και του άγχους, στη διαχείριση του πόνου, στη βελτίωση του ύπνου, στην ενίσχυση της εστίασης ή στον έλεγχο χρόνιων καταστάσεων όπως η υπέρταση ή οι ημικρανίες. Συχνά χρησιμοποιείται σε συνδυασμό με τεχνικές χαλάρωσης, γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία (CBT) και άλλες θεραπευτικές προσεγγίσεις.
Πως γίνεται η βιοανάδραση ή biofeedback
Η ΒΙΟΑΝΆΔΡΑΣΗ γίνεται με την συσκευή της Mind Media (Α), το πρόγραμμα του Biotrace (Β) και με διαφορετικούς αισθητήρες (C) (αριστερα→ δεξιά: μυο-ή εγκεφαλο-γραφικοί, καρδιακού ρυθμού (BVP: Blood Volume Pressure), αναπνευστικού ρυθμού, αγωγιμότητας δέρματος και θερμοκρασίας) που μπορούν να χρησιμοποιηθούν ταυτόχρονα ή μεμονωμένα.
Το άτομο που εκπαιδεύεται συνδέεται με τους αισθητήρες και παρέχεται πληροφορία σε πραγματικό χρόνο αν η φυσιολογική λειτουργία π.χ ο αναπνευστικός ρυθμός είναι στο ιδανικό εύρος με ακουστική ή οπτική ενημέρωση. Αν το οπτικό ερέθισμα ή ο ήχος διατηρούνται σε κίνηση και δεν διακόπτονται το ατομο έχει την αναμενόμενη λειτουργία. Το άτομο εκπαιδευεται σε αυτές τις λειτουργίες χωρίς να λαμβάνει οδηγίες αλλά το ΣΩΜΑ του βρίσκει το τρόπο να διατηρεί την οπτική ή ακουστική ανατροφοδότηση.
Βήματα στη Βιοανάδραση
Αξιολόγηση και Ρύθμιση
Η επαγγελματίας βιοανάδρασης αξιολογεί πρώτα την κατάστασή του ΣΩΜΑΤΟΣ και τις συγκεκριμένες φυσιολογικές διεργασίες (π.χ. καρδιακός ρυθμός, μυϊκή ένταση, δραστηριότητα εγκεφαλικών κυμάτων) συνδέοντας στο δέρμα ή σε άλλα μέρη του σώματος αισθητήρες ή ηλεκτρόδια, ανάλογα με τις στοχευμένες σωματικές λειτουργίες. Αυτοί οι αισθητήρες μετρούν τις επιλεγμένες φυσιολογικές αποκρίσεις και μεταδίδουν τα δεδομένα σε μια μηχανή βιοανάδρασης.
Ανατροφοδότηση σε πραγματικό χρόνο
Το μηχάνημα βιοανάδρασης παρέχει οπτική, ακουστική ή απτική ανάδραση με βάση τις μετρούμενες λειτουργίες του σώματος. Για παράδειγμα, μια οθόνη μπορεί να δείχνει τον καρδιακό σας ρυθμό ή μπορεί να ακούσετε έναν τόνο που αλλάζει με βάση την ένταση των μυών.
Αυτή η ανατροφοδότηση σάς επιτρέπει να αναγνωρίζετε μοτίβα και να μάθετε πώς το σώμα σας ανταποκρίνεται σε ορισμένες σκέψεις ή ενέργειες.
Εκπαίδευση
Με την εξάσκηση, μπορείτε να μάθετε να ελέγχετε αυτές τις φυσιολογικές αποκρίσεις. Για παράδειγμα, μέσω τεχνικών χαλάρωσης ή εστιασμένης αναπνοής, μπορείτε να μειώσετε τον καρδιακό σας ρυθμό ή να μειώσετε την ένταση των μυών. Η ανατροφοδότηση δείχνει σε πραγματικό χρόνο πόσο αποτελεσματικές είναι οι προσπάθειές σας, ενισχύοντας θετικές αλλαγές.
Πρακτική και μαεστρία
Με την πάροδο του χρόνου, καθώς αποκτάτε περισσότερη επίγνωση και έλεγχο των αποκρίσεων του σώματός σας, η ανάγκη για εξωτερική ανατροφοδότηση μπορεί να μειωθεί. Ο στόχος είναι να μπορείτε να διαχειρίζεστε τις φυσιολογικές λειτουργίες ανεξάρτητα, χωρίς να χρειάζεστε τη συσκευή βιοανάδρασης.
Τύποι βιοανάδρασης
- Καρδιακή Βιοανάδραση: Παρακολουθεί τον καρδιακό ρυθμό βοηθώντας στη διαχείριση του στρες.
- Αναπνευστική Βιοανάδραση: Παρακολουθεί τον αναπνευστικό ρυθμό βοηθώντας στη διαχείριση του στρες και στην εκπαίδευση της αναπνοής για αυτορρύθμιση και ανθεκτικότητα
- Καρδιοαναπνευστική Βιοανάδραση και εκπαίδευση της καρδιακής μεταβλητότητας (HRV Heart Rate Variability): Παρακολουθεί τον καρδιακό και τον αναπνευστικό ρυθμό και εκπαιδεύει τη κατάσταση συντονισμού μεταξύ τους για καλύτερη Ανθεκτικότητα, Ομοιόσταση και Αυτο-ρύθμιση.
- Ηλεκτρομυογραφία (ΗΜΓ): Μετρά την ένταση των μυών και τη δυσπόνηση που μπορεί να προκαλεί μυοσκελετικούς πόνους άγνωστης αιτιολογίας (όχι λόγω τραυματισμού)
- Θερμική Βιοανάδραση: Παρακολουθεί τη θερμοκρασία του δέρματος, που χρησιμοποιείται συχνά για στρες ή πονοκεφάλους.
- Galvanic Skin Response (GSR): Μετρά την ηλεκτρική αγωγιμότητα του δέρματος, που συνδέεται με την εφίδρωση, η οποία αυξάνεται με το στρες ή το άγχος.
Εφαρμογές Βιοανάδρασης
Διαχείριση άγχους: Μάθετε να χαλαρώνετε και να μειώνετε τις σωματικές αντιδράσεις που ελέγχονται από το Αυτόνομο Νευρικό Σύστημα (ΑΝΣ) και προκαλούν το στρες.
Διαχείριση του πόνου: Ελέγξτε την ένταση των μυών και τις αντιδράσεις στον πόνο.
Διαταραχές ύπνου: Βελτιώστε τον ύπνο με τη διαχείριση του στρες και την προώθηση της χαλάρωσης.
Χρόνιες παθήσεις: Διαχειριστείτε τα συμπτώματα καταστάσεων όπως το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (IBS), οι ημικρανίες ή η υψηλή αρτηριακή πίεση.
Βελτίωση της αθλητικής απόδοσης
Βελτίωση της ακαδημαϊκης απόδοσης
Βελτίωση της επαγγελματικής απόδοσης και συμπτωμάτων burnout
Ποια είναι τα οφέλη της βιοανάδρασης
Μη επεμβατική και χωρίς φάρμακα προσέγγιση.
Διδάσκει την αυτορρύθμιση των αντιδράσεων του σώματος.
Αποτελεσματικό για διάφορα προβλήματα ψυχολογικής και σωματικής υγείας.
Η εκπαίδευση στη βιοανάδραση μπορεί να διαρκέσει αρκετές συνεδρίες, αλλά με την εξάσκηση, πολλοί άνθρωποι μπορούν να χρησιμοποιήσουν αυτές τις τεχνικές μόνοι τους για μακροπρόθεσμα οφέλη.
